Het ideale team, feit of fictie?

Is het mogelijk om een optimaal team samen te stellen en zo ja, hoe gaat dat in zijn werk?

Samenwerking versus resultaat

Eerder schreef ik over de ingrediënten voor een goede samenwerking. Bij samenwerking gaat het om een optimale mix van 4 V’s: het Vertrouwen, Verbinden aan elkaar en een gezamenlijk doel, benutten van Verschillen en duurzaam communiceren met elkaar (Vertellen).

Het is natuurlijk mooi als je goed kunt samenwerken, dat zal leiden tot een team waar je bij wilt horen, waarbij het mogelijk is om te werken ‘in flow’ en elkaar aan te spreken op verantwoordelijkheden. En toch kan het zijn dat er uiteindelijk weinig échte resultaten worden neerzet. Dit is verre van fictie, ik ben er in mijn loopbaan voldoende tegengekomen; Teams waar niemand meer wil vertrekken, waar het bijna een familie is, maar ook waar er onvoldoende wordt stilgestaan bij het verder ontwikkelen. Jarenlang gaat men vol energie door op dezelfde manier, vaak omdat niemand ziet dat het nodig is om te veranderen, want… ‘het gaat toch prima zo?’.

Er zijn ook organisaties waarbij de boel zo strak geregeld is dat samenwerking nauwelijks nodig is. Sterker nog; iedereen moet juist op z’n eigen eiland blijven, omdat flexibiliteit en zelfstandig handelen het systeem ondermijnt. Het zijn organisaties waar mensen ook vaak gebukt gaan onder stress en dominante leiders. Medewerkers worden behandeld als radartjes in een machine. Gaat er iets niet helemaal volgens plan, dan wordt er iemand bijgezet of weggehaald. Erg onpersoonlijk en ongezellig, maar wel volledig gericht op het eindresultaat en de prestatie. Soms worden bij zulke bedrijven zelfs topproducten afgeleverd die, mede dankzij een miljarden-verslindende marketingmachine, wereldwijd gretig aftrek vinden.

Wat is ideaal

Waar denk jij aan bij een ideaal team? Is dat een team waarbij iedereen lekker ‘in flow’ kan werken of is dat juist een team dat helemaal gefocust is op het behalen van resultaten? Of is het wellicht iets heel anders? Wat ideaal is blijkt voor iedereen anders te zijn. De term ‘ideaal’ vindt zijn oorsprong in het Griekse begrip ‘idea’ en dit staat voor idee, vorm of gestalte. Iets dat ideaal is, is hierbij het resultaat van een gerealiseerd idee, ook wel een blauwdruk genoemd.

Het ideale team is daarom een team dat een bepaald toekomstbeeld heeft behaald. Dat kan dus een team zijn, waarbij de focus puur op het eindresultaat ligt en waarbij het onderling samenwerken totaal irrelevant is. Of andersom, een team dat juist nastreeft om plezier te hebben in het werk en erin geloofd dat de resultaten hierna vanzelf zullen volgen. Een ideaal team is de resultante van het eigen idee daarover en omdat iedereen uniek is (en een andere voorstelling heeft bij zo’n idee) is ‘hét’ ideale team een illusie. Jammer, maar helaas…

Blijvend zoeken naar perfectie?

Dagelijks spreek ik met managers, directeuren en teamleiders die bepaalde ideeën hebben bij het functioneren van hun team of organisatie. In de meeste gevallen is men best tevreden, toch beamen de meeste van hen dat de situatie ‘altijd beter kan’ en nooit ‘perfect’ is. Enerzijds is dit jammer, omdat zij dus nog geen ideale situatie hebben gecreëerd. Anderzijds geeft het juist aan dat deze mensen open staan voor verdere verbetering.

Deze mindset, een ‘groei mindset’ die er vanuit gaat dat het nu OK is én dat het altijd beter kan, geeft rust en ruimte. Het maakt duidelijk dat de situatie, mede vanwege een veranderende omgeving nooit perfect zal zijn. Constant streven naar perfectie is daarom een gebed zonder eind. Het blijvend werken aan een ‘zo goed mogelijke’ situatie werkt echter opbouwend voor het ethos van het team. Teamleden blijven scherp en moedigen elkaar aan om te blijven groeien. Die mindset is een gezonde mindset om te groeien als team terwijl men gelukkig en tevreden is over de huidige status.

Een team in blijvende ontwikkeling

In mijn optiek is bovenstaande mindset wél ideaal. Het zorgt ervoor dat een team energie en plezier ervaart, terwijl men ook gericht werkt aan het behalen van gestelde doelen. De teamleden kunnen vol energie bezig zijn om de gezamenlijke doelen zo efficiënt en effectief mogelijk te behalen, zonder dat dit ten koste gaat van dagelijkse ontspanning en plezier. Sterker nog, dit is een echte win-win situatie, omdat het behalen van resultaat en het proces er naartoe, stevig met elkaar verbonden zijn.

Daarvoor is het wel nodig om elkaar regelmatig te spreken en af te tasten in hoeverre ieders persoonlijke drijfveren matchen met de doelstellingen van het team en de organisatie. Wanneer deze in het verlengde van elkaar liggen, is de kans op voldoening van hoog tot laag het grootst. Is dit een idee voor jouw organisatie of team? Zorg dan dat je samen het gesprek aangaat en met elkaar onderzoekt waar je als team echt aan wilt werken. De ideale situatie behaal je dan wellicht nooit (omdat het natuurlijk altijd beter kan), maar de weg er naartoe geeft enorm veel energie en ervaring wijst uit dat de resultaten dan vanzelf zullen volgen. Dat lijkt mij dan een ‘ideale’ combinatie.

Ieder team is erbij gebaat om af en toe eens te reflecteren op de huidige gang van zaken. Graag houden mijn collega’s en ik jouw team graag eens een spiegel voor. In een dagdeel of dag kun je met elkaar bekijken of jullie op de juiste weg zijn en direct stappen maken op weg naar een ideaal plaatje.